Thảo luận Sự điên rồ của giá cước vận tải đường biển và đường hàng không

[Smile]

Nếu để viết và phân tích sẽ rất dài và sẽ có nhiều bạn không đủ kiên nhẫn để đọc hết bài viết. Do vậy, mình chỉ xin phép tóm lược một số yếu tố được coi là cơ bản để các bạn dễ hình dung nhất.

Đầu tiên cần tìm hiểu tại sao cước tăng ?

Dịch Covid là lý do đầu tiên: ai cũng biết khi Covid lan rộng, hầu hết các nước trên thế giới đều tiến hành dừng các chuyến bay thương mại (vừa chở khách và chở hàng), cắt giảm sản lượng vận chuyển đường biển, phong tỏa đất nước, năng lực xếp dỡ giảm xuống => tất cả dẫn đến ''cung vận chuyển giảm trong khi cầu vận chuyển vẫn ổn định và thậm chí còn tăng'' => cước tăng la đương nhiên

Cũng từ Covid dẫn đến nguyên nhân tiếp theo: mất cân bằng thương mại hàng hóa toàn cầu, đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu. Như chúng ta biết, cước tăng ở khu vực sản xuất chứ không tăng mạnh ở khu vực tiêu dùng. Nói đơn giản, mấy ông nghèo thì phải lao động để bán hàng hóa sang các nước giàu như Mỹ, Châu Âu......Vậy là hàng hóa từ Việt Nam, China.... xuất các EU, US tăng mạnh => cầu vận chuyển tăng nhưng cung vận chuyển không tăng theo kịp nên dẫn đến giá cước tăng.

Thực tế sản lượng hàng hóa của VN xuất đi EU/US là rất nhỏ nếu so sánh với sản lượng từ China. Và khi China hay một số nước gần chúng ta chấp nhận trả giá cao hơn chúng ta để họ lấy được chỗ trên máy bay, tàu biển.....để vận chuyển hàng hóa của họ thì đồng nghĩa nếu chúng ta muốn có chỗ trên tàu/máy bay thì cũng phải trả giá cao bằng hoặc gần bằng => dẫn đến giá cao.

Một thực tế khác, có vẻ hơi vĩ mô đó là hầu hết nghĩ rằng dịch bệnh sẽ làm giảm nhu cầu tiêu dùng trên phạm vi toàn cầu thì thực tế lại chứng minh ngược lại. Đó là nhu cầu tiêu dùng vẫn ổn định và thậm chí tăng mạnh trong suốt thời gian dịch bệnh hoành hành. Trong khi năng lực vận tải lại chưa thích nghi và đáp ừng được trong điều kiện dịch => cước tăng.

Suy giảm năng suất ở một trong những khâu quan trọng của vận chuyển: NĂNG LỰC XẾP DỠ, vâng nghe thì đơn giản vậy nhưng khi dịch Covid xảy ra, năng lực xếp dỡ tại cảng biển và cảng hàng không sụt giảm nghiêm trọng, thậm chí chỉ đạt 30-40% so với trước dịch bởi nhiều nước phong tỏa hoặc hạn chế tiếp xúc, hoặc WORK FROM HOME => cước tăng

Sự tắc nghẽn xảy ra trên toàn cầu. Khi hàng hóa không thể giải phóng ở các cảng biển, cảng hàng không bởi năng lực bốp xếp hạn chế dẫn đến việc các phương tiện vận chuyển không giải phóng được ngay sau khi cập cảng/sân bay => thiếu chỗ sẽ dẫn đến cước tăng.

Vẫn còn các lý do khác nữa nhưng có lẽ để các bạn đóng góp thêm.

Vậy cước đã tăng bao nhiêu % và có giảm trong thời gian tới ?**

Để nói về % thì gần như không thể bới thực tế mỗi khu vực và thời điểm khác nhau thì % sẽ khác nhau. Nhưng chắc chắn cước biển đã tăng thấp thì 200%, còn nhiều thì có thể là 2000% (VD từ China - Haiphong trước dịch là 1$/cont thì trong dịch là 2000$/cont...)
Và cước hàng không có thời điểm đã tăng khoảng 500%, thậm chí cao hơn tùy từng khu vực. Những con số phản ánh từ thực tế mình làm việc hàng ngày chứ không phải là nghe ai đó nói .......và chỉ những ai đã và đang làm nghề vận chuyển hay xuất nhập khẩu sẽ hiểu.

Vậy liệu cước có giảm trong thời gian tới ?
Chính bản thân mình đã từng kỳ vọng từ cuối 2020 trở đi cước sẽ giảm nhưng thực tế không phải vậy, cước biển và cước hàng không vẫn đang giữ ở mức rất cao.
Nhưng để hiểu thì có lẽ các bạn hãy xem qua ví dụ sau.
Mua thấp điểm (low season): thường là tháng 2 - 3 hàng năm

Bắt đầu mùa cao điểm (mini peak season): thường từ tháng 4 - 5. Thậm chí tầm tháng 6 - 7 - 8 vẫn chỉ là mini peak season tức là giá cước ổn định

Mùa cao điểm thường từ tháng 9 - đến tháng 1 năm sau: đây được coi là mùa cao điểm ở VN và một số nước quanh chúng ta bởi lượng hàng xuất đi EU/US tăng mạnh phục vụ Tết tây và giáng sinh.

Một ví dụ khác về sự khủng khiếp của giá cước tăng.
Cước biển từ VN đi EU
Không có dịch: khoảng 600/1200$ áp dụng cho cont 20/40 feet
Có dịch: 4000/8000 áp dụng cho cont 20/40 feet => tăng gần 700% đó các bạn.
Tương tự với tuyến từ VN đi US và một số khu vực khác trên thế giới.

Thực tế thì sao, khi có Covid thì chẳng ai còn nhận ra đâu là THẤP HAY CAO ĐIỂM NỮA, mà chỉ quan tâm tuần này và tuần sau thế nào ??? Vâng chỉ quan tâm giá tuần này và tuần sau thôi đó các bạn.

Nguồn: Khiem Ngo Van