Tâm sự Câu chuyện về kiểm tra sau thông quan và kiểm tra báo cáo quyết toán, thanh tra Hải Quan

Mình xin chia sẻ bài viết rất hay và vui của tác giả: Phạm Thành Nam

Nhân dịp có đi vi hành, post tiểu thuyết chương hồi về Kiểm tra sau thông quan và Kiểm tra báo cáo quyết toán, Thanh tra Hải Quan để các bạn tham khảo.
Bài viết có hư cấu thêm nhiều tình tiết nhằm góp vui, không có ý nghĩa đả kích hay phỉ báng, bôi nhọ bất kỳ cá nhân và công ty nào nhưng cũng có những bóng dáng mang tính gợi nhớ tới các công ty tôi đã từng làm qua song dữ liệu luôn là bảo mật. Mong anh chị em ủng hộ. Xin chân thành cảm ơn!

--------------------------------------------------------------------------------------

Hồi 1: Tái xuất giang hồ.

Tôi đến doanh nghiệp A vào buổi trưa.
Trời khá nóng, toát hết cả mồ hôi; chụp cái ảnh gửi zalo cho cô bé phòng xnk ra đón làm bữa cơm mà em ý không xem zalo cũng không nghe máy. Thôi đành làm cái bánh mỳ qua bữa vậy.
Ở cái thâm sơn cùng cốc này, một doanh nghiệp to đùng với 3000 công nhân làm cuộc sống của người dân thay đổi, một lát vài 3 chiếc xe thùng kiểu xe bán đồ ăn nhanh của mc donand đẩy tới cũng là lúc công nhân túa ra ăn ăn uống uống hút chích đủ thể loại. Nào là mấy cô mỗi cô nghiến ngấu 1 cái xúc xích; nào là nhóm thanh niên chơi đầu đít trả tiền nước, ồn ã và náo nhiệt.
13h tôi vào công ty, một công ty khá yên tĩnh chỉ có tiếng quát của ông sếp người hàn như thần công nổ bên tai, nó the thé và pha chút tiếng việt lơ lớ : sản quất, thực tế.... Cô bé phòng xnk cười nói :
- Công ty em hàng ngày như thế. Quen rồi anh ạ.

Tôi được bố trí gặp các ban bệ của cty gồm 1 ông tổng, 1 chị ma ma tổng quản kiêm phiên dịch, 1 em kt trưởng mà tôi tưởng là hình như ko có cái áo nào vừa với em ý, cái nào cũng chật. Phải nói là thủy top còn gọi bằng cụ. Lúc đó tôi cũng nghĩ thầm sếp cũng khéo tuyển thật ^^.
Bắt đầu câu chuyện về kiểm tra sau thông quan em kế toán liền đòn tôi :
- Em cũng từng qua 3 kỳ kiểm tra sau thông quan rồi nên em cũng biết phải làm thế nào.

Nhưng khi tôi ngỏ ý là: Hay là anh hướng dẫn em cách làm còn em tự làm nhé thì em ấy chối đây đẩy. Không hiểu là sợ trách nhiệm hay là không tự tin để làm.
Một lát, sếp chửi xong thì đến lượt tôi vào tiếp chuyện; Hắn - một ông sếp mắt thâm quầng, to béo phốp pháp và có cái cổ họng bá đạo giống như nhân vật trong Tuyệt đỉnh kungfu của Châu Tinh Trì khi chơi miếng võ Cáp Mô Công của Tây độc. Mình vốn biệt danh là Nam đế sánh vai cùng Bắc Cái gặp ngay thằng Cáp mô công thì có vẻ khó nhắn đây.
May mắn thay, cáp mô công ngày nay biến thể sang Sư Tử Hống quát nhân viên thật là uy lực nhưng lại rất hiểu đời:
- Quan trọng không phải là tiền, Hắn thọc tay vào bụng béo núc : Chỗ này có u, muốn khỏe, rạch ra lấy cái u đó vất đi. Điều nên làm bây giờ là thế.

Chiều, hai con chó ở công ty đó cứ nhìn mình, làm mình rụt rè không dám bước tiếp, hôm nay trời mát nên việc cũng thuận buồm xuôi gió. Tức khí vì không thoải mái được hít gió chiều nên sút cho 1 con tung mặt : Loại chó mà dám đú với người.
Tây tiến, đoàn quân không mọc tóc
Quân xanh màu lá giữ oai hùm

Lại hành quân về phía tây nơi công ty B còn dang dở, thấy mà nản, sinh nghề tử nghiệp lang thang trên mọi nẻo đường. Khác hẳn với công ty A công ty B là doanh nghiệp việt, sếp rất hiểu đời. Anh ấy, có tướng của một lãnh đạo, chưa bao giờ thấy cáu giận; lúc giận nhất chỉ hai tay chống nạnh mà thở dài.
Ngồi lân la với mấy em kế toán và kế hoạch xinh đẹp tỉ tê dăm ba chuyện là chồng em vắng nhà lâu chưa tôi được nghe huyền thoại về anh giám đốc.
Số là FWD nhà anh ý làm cháy nửa cont vải, không hề bắt đền, số là khi check lại số liệu hoàn toàn sai do FWD cũng không hề bắt đền hay có ý định thay đổi FWD, việc anh ấy cần là Cùng nhau giải quyết những tồn đọng.

Ngồi đến 12h đêm, hòm hòm về phương án dự trù kiểm tra báo cáo quyết toán anh ngỏ ý đưa tôi về. Đường thì xa, hơn 90km và đồng hồ đã sắp chỉ sang con số 1h đêm.

Ái ngại, nhưng vẫn ngồi lên con BMW của anh, hai anh em có khá nhiều chuyện để nói với nhau, có thể là do khá tương đồng về tuổi tác.
Tôi nhận thấy, nếu những Doanh nghiệp tôi từng trải qua có được những người lãnh đạo tuyệt vời như vậy thì không bao giờ doanh nghiệp có thể đi chệch hướng lần 2.

Biết điểm yếu của Doanh nghiệp mình vốn trước đây nghĩ XNK chỉ cần hàng về và xuất hàng đúng lịch là ổn anh thuê ngoài hoàn toàn, nhưng nay qua kỳ kiểm tra báo cáo này anh ta đã thay đỏi với gói đào tạo 6 tháng cho doanh nghiệp mình:
- EM cứ hộ anh 6 tháng, giảng đi giảng lại cho các bạn để tất cả phòng ban đều có thể hiểu được bản chất của gia công và phối hợp cùng FWD làm cho tốt.
Chú đừng lo anh thiếu tiền, anh chỉ thiếu kiến thức, nhưng bây giờ để các em nó học tôt hơn anh.

2h đêm về đến nhà, tôi chắc anh phải 4h đêm. Sự nhiệt tình đó, và con người đó làm tôi thật băn khoăn; Mình đi làm dịch vụ thật nhưng lắm lúc cảm thấy được truyền đạt lại những tâm huyết mà mình đã tích lũy cho những con người như thế mới gọi là thỏa chí tang bồng.
Bắt đầu tắm xong, ngồi mò dữ liệu, trời sắp sáng.

-------------------------------------------------------------------------------------

Hồi 2: Kỳ Án Gia Công Anh Hùng Khóc: Phạt truy thu tang tóc đìu hiu

Ngày thứ 2 lại hành trình ngược Bắc về đền Hùng phú thọ, định qua rủ Bắc Cái uống rượu mà sợ giờ này anh lại đang tăng gia sản xuất. Nghe nói đâu : Hải quan vùng sâu phải bắt nhái mà ăn.
Thôi thì:
Lai như thủy lưu hề, thệ như phong
Bất tri hà xứ lại hề, hà sở chung.

Lấy câu thơ cúa Nga Mạc mà tự ngâm, cũng không nghiên cứu văn thơ nhưng mình lại thích Cô Gái Đồ Long của Kim Dung và hai câu này chính là do Thù Nhi nói nhảm trong lúc bất tỉnh nhân sự dịch thơ:
Đến như nước chảy xuôi khe
Đi như gió cuốn biết là về đâu
Cuộc đời như thể chiêm bao
Về đâu rồi sẽ ra sao bây giờ.

Nói thì dài dòng, lại ngồi trên xe làm số liệu. Mới check đã thấy hoảng.

1. Thanh khoản hợp đồng gia công dựa quá nhiều vào phần mềm dẫn đến kết quả thanh khoản sai lệch:
Con người luôn là nhân tố quyết định tất cả, đừng quá dựa vào phầm mềm vì phần mềm cũng do con người viết ra. Mới check đã thấy hàng loạt những lỗi do quá dựa vào phần mềm gây ra.
Số là doanh nghiệp C, khi chạy thanh khoản đã không chú ý tới việc tra soát tờ khai, hàng loạt các tờ khai sửa, hủy không lấy phản hồi và không note lại tờ khai hủy đã chạy vào thanh khoản. Thứ nhất những tờ khai nhập sửa số lượng, những tờ khai xuất sửa số lượng và một số tờ khai hủy cũng chạy luôn vào hồ sơ thanh khoản.
Thứ 2 những tờ khai B13 đối ứng của A31 (Tạm nhập tái chế) cũng ăn luôn vào BC02 tức là thành phẩm xuất khẩu dẫn đến khi quy đổi ra NVL theo bảng BC05 thì sai lệch. Với kết quả này, các tờ khai chuyển giao E54 và E23 sai hết. Và dẫn tới báo cáo quyết toán cũng sai. Đương nhiên là thực tế cũng không khớp, điều này mình đã nhất quán với học viên của mình nhiều lần nhưng thực tế do ngại hay do lý do nào đó chúng ta vẫn quá dựa vào phần mềm dẫn tới sự cố đáng tiếc nói trên.

2. A31 rất nguy hiểm:
Lại nhớ tớ A31 của 1 Doanh nghiệp mình từng làm. Số là Tại thời điểm gần kết thúc năm tài chính 2015 doanh nghiệp có nhập A31 SP1 nhưng tới năm 2016 cậu XNK doanh nghiệp đó lại khai toàn bộ là SP2. Nhưng với kế toán thì mã SP1 và SP2 chỉ là 1 nên thực tế là tồn kho đến 2016 là không còn. Do năm 2015 Nhập là SP1 và 2016 xuất SP2 nên A31 theo hồ sơ XNK vẫn còn nguyên vẹn vậy chỉ một sơ xuất nhỏ như vậy chúng ta đã dính chưởng.
Nếu sự thay đổi đó nếu hai bên phối hợp được với nhau ta dễ dàng dùng bút toán xuất từ 155 sang 621 để rework và nhập lại là SP2 và xuất đi thì việc đó hết sức đơn giản.

-------------------------------------------------------------------------------------------

Hồi 3: Giang hồ dậy sóng sau báo cáo: Sau thông quan nhốn nháo dân tình.

Lưu ý: Muốn học võ công ở chương này cần phải thiến.

Sáng, trời mát mẻ, dậy sớm mặc dù đêm qua ngủ muộn.Thời tiết thay đổi mặc dù đi Phú Thọ tương đối gần mà về người cứ như đi mượn. Già thật rồi.

Dạo qua quê của anh Nguyễn Văn Hoàn, số là thật tình cờ công ty mà mình nhận đào tạo lại nằm trên quê hương của admin nhóm thủ tục hải quan lừng lẫy. Ký túc xá công ty chính là cái bệnh viện mà mẹ anh từng nằm. Cái tuổi thơ dữ dội và dịu êm của admin gắn với con sông gắn với đồng lúa gắn với hàng cây mà sáng nay tôi đi dạo quanh. Rút điện thoại ra chụp cửa hàng của ông anh họ admin tôi pm và hí hửng.

Bữa sinh nhật anh tại sài gòn nghe kể về quê admin đã đẫm nước mắt; mặc dù giờ nói giọng Nam uống bia ôm (mỗi ng 1 chai) nhưng anh kể về quê vẫn đầy hào hứng và xúc động.
Bẵng đi mấy năm miền quê nghèo của anh bỗng lột mình đổi mới như 1 cô mũi hếch đi phẫu thuật lại thành hoa hậu mới đây.

Buổi sáng 9h, ăn xong bát bún cá rô đồng mà sáng nay quên mang tiền nên ghi sổ, bắt đầu buổi giảng :" Muốn học võ công này thì phải thiến" . Các em cười nghiêng ngả.
Ấy là nói vui nhưng học gì đó chúng ta đề phải công phu và phải hi sinh điều gì đó.
Trang cuối cùng :" Không thiến cũng không sao". Vậy là bài học của chúng ta là hãy nhìn tổng quan một vấn đề. Với một doanh nghiệp gia công hay Xuất nhập khẩu thì quan trọng nhất là hoạt động xuất nhập khẩu. Đừng đánh giá là lệch tồn là nghiêm trọng nhất mà vấn đề thủ tục cũng rất nghiêm trọng.

3. Sai thủ tục truy thu vài tỷ.

- Có lần đi hộ 1 doanh nghiệp tận mé Sài Gòn, mình về doanh nghiệp cũng là lúc ra biên bản cuối cùng. Ngó cái biên bản mà phát sốt quả thực, nó vượt xa tưởng tượng : 23 tỷ tiền truy thu do sai thủ tục. Xin lỗi vì không thể nói rõ là sai ở cái gì trong những cái này nhưng các bạn xem mình có ở trong mỗi trường hợp này không?

+ Không có HĐ gia công theo điều 29 Nghị định 187/2013/NĐ-CP
+ Có TP mới, NVL mới ko được quy định trong hợp đồng lại ko chịu làm phụ lục.
+ Có tờ khai Cus 4 nhưng ko chịu lưu cẩn thận phạt 3 củ/ tờ.
+ Có hợp đồng gia công lại nhưng ko chịu thông báo theo điều 10 nghị định 134/2016/NĐ-CP và điều 62 Thông tư 38/2015/TT-BTC
+ Có sử dung mã vạch mà không đăng ký với BKHCN theo nghị định 80/2013/NĐ-CP
+ Có cơ sở lưu trữ mới nhưng lại ko chịu thông báo cơ sở sản xuất bổ sung theo điều 56 Thông tư 38/2015/TT-BTC và công văn 10983/TCHQ-GSQL.
+ Có đối tác thứ 3 giao nhận hàng nhưng lại ko có phụ lục. ko có chỉ định giao hàng, ko có chỉ định thanh toán.
....

Vậy là 23 tỷ không hề giật mình 1 chút nào các bạn à. Vậy là mình nói với giám đốc :" Anh cho em xin tiền vé, em bay ra" chứ tình hình này thì đến Bắc Cái cũng ko cứu được. Ông giám đốc ôm đầu quát lên như hét:
- Tất cả là tin vào FWD dẫn đến cớ sự này.

Mình thấy hắn đổ lỗi quá, hỏi ra mới biết là Doanh nghiệp cứ chúi đầu vào kiểm soát nhập xuất tồn với cả kế hoạch, chấm dấu khống cả mớ cho FWD, thế là công văn chứng từ các em FWD cứ in 1 bản nộp HQ là xong, doanh nghiệp chả có cái mẹ gì. Nói là trách FWD thì không đúng mà là ở đâu cũng có dịch vụ tốt, dịch vụ chưa tốt, cái quan trọng là : Chúng ta đừng tự tay thiến nhầm.

---------------------------------------------------------------------------------------------

Hồi 4: Quyền Uy Tối thượng: Giá trị đảo lộn.

Đi một ngày đàng, học một sàng khôn; càng đi càng thấy bất mãn, càng đi càng thấy quyền lực HQ giờ tối thượng quá.
Một lần về tỉnh X, do công ty không có nhân viên XNK, toàn bộ thuê hết FWD, tôi đóng vai nhân viên xuất nhập khẩu mới của công ty gọi điện cho đoàn KTSTQ đầu dây bên kia là một giọng miền Nam dễ thương nhưng thật đáng sợ.
- Chị ơi Doanh nghiệp em đang bị kiểm tra thuế, cho em xin chậm vài ngày được không ạ?
- Em gửi chứng từ cho chị trước qua mail, chị nói bạn kế toán bên em mấy lần rồi mà em ý không gửi.
- Tại sếp em chưa thấy quyết định chính thức, các chị mới gửi quyết định chưa có số nên sếp em chưa cho phép bọn em gửi vả lại chứng từ đó bên XNK em không có sẵn phải lấy từ bên kế toán mà các bạn ý đang rất là bận.
- A hi hi! Bên em không muốn gửi à, có tin là chị về tận doanh nghiệp lấy không. Doanh nghiệp em định chống đối hay định thế nào.
- A hi hi! Bọn em nào dám chống đối, nhưng quả thực công ty đang rất bận. À hi hi, theo em được biết thì hai cơ quan không kiểm tra cùng một nội dung trong vòng 1 năm cơ mà, nay em mới bị thanh tra thuế, liệu bên chị có cho delay được không.
- A hi hi, định lấy luật ra cãi nhau hả em, chị đang làm đúng luật đấy, chị cho bọn em đúng 3 ngày nữa gửi chứng từ nếu không thì ahihi chị sẽ có phương án xử lý.Hôm nay là thứ mấy?
- Chắc chắn là thứ 2.
- Vậy chắc chắn thì thứ 5 nhé,
Kết thúc cuộc gọi, tôi gọi các em bên công ty:
- Nào mình lại cùng cùng nhau phê pha, phê cho nó hết cái đường về nhà, Tôi nay chịu khó chuẩn bị chứng từ nhé!
Ngày.... quyền uy càng tối thượng, doanh nghiệp càng mệt, đau đầu. Bỏ nghề, tôi về đi nuôi thỏ. Chưa thấy quy định nào cho gửi Quyết định nháp, chưa thấy quy định nào bắt doanh nghiệp gửi chứng từ qua mail. Chưa thấy quy định nào cho quyết định có số mà chưa có ngày kiểm tra. Thích lúc nào được lúc đó à, có phải là giá trị đang đảo lộn không?
Các bạn bị kiểm tra sau thông quan ơi, đừng nước đến chân rồi mới nhảy, các bạn biết không? HQ đã làm trước số liệu nhà các bạn cả tháng, cả tuần rồi đó, nếu nước đến chân rồi mới nhảy thì đừng mong thoát.
Người ta nói, phòng bệnh hơn chữa bệnh, hãy phòng bệnh đi đừng để lúc bệnh nặng ròi "quăng tao cái Bong" cũng không kịp đâu.

bài viết rất hay. em cảm ơn bác

Bác này fan kiếm hiệp ko biết tu luyện ở "Núi" nào mà hay vậy ta.^^